Huzur’un kıyısından: Yaşar

Muzip de bir adamdı rahmetli...

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur romanında Yaşar isimli bir karakter var. Nuran’ın dayısı Tevfik Bey’in oğlu. Tanpınar bu baba oğulu şöyle tasvir ediyor: “Tevfik Bey büyük bir hüsnüniyetle işe başlayıp küçük zevk düşkünlüğünde çehresini tamamlayan Tanzimat’tı. (...) Yaşar Bey daha ziyade İkinci Meşrutiyet’ti, onun huzursuzlukları ile doluydu.” Yaşar, Avrupa’da gezip tozmuş, bir yığın ‘züppece’ maceraya atılmış, sonunda dönüp babasının konağında vakit öldüren bir mirasyediye dönüşmüş, Tanzimat romanında sıkça karşımıza çıkan bir tip. Tanpınar, bu tipe ufak bir derinlik ekliyor: Hastalık hastası...

Büyük Engizisyoncu ve Le Grand Pacha

Birbiriyle ilintili iki uzun hikâye anlatacağım. Vaktiniz varsa, buyrun.

Ilya Glazunov'un 1985'te kitap için yaptığı illüstrasyon

“Büyük Engizisyoncu”, Dostoyevski’nin Karamazov Kardeşler romanının en meşhur hikâyelerinden birisi. Ivan, kardeşi Alyoşa’ya anlatıyor. İspanya’da, Engizisyon’un hüküm sürdüğü zamanlarda, Hz. İsa yeniden dirilir ve kalabalığın arasında insanlara görünür. Daha bir gün önce Büyük Engizisyoncu’nun yüzlerce “din düşmanı”nı ad majorem gloriam Dei yaktığı alanda, insanlar onu hemen tanır. Küçük, ölü bir kızı diriltir, yaşlı, kör bir adamın gözlerini açar. Ama Büyük Engizisyoncu, onu hemen yakalatır. Zindana atar. Gece yarısı, Engizisyoncu dirilen Mesih’i hücresinde ziyaret edecektir.